آخرین مقالات ارسالی

محبوب ترین ها

پربازدیدترین ها

کلمات کلیدی :

عفونت|اسهال|استفراغ|تغذیه|بی‌اشتهایی|کولیک|تغذیه|رژیم غذایی

مطالب مرتبط :

اغلب الگو های غذایی و رفتاری افراد بزرگسال در دوران کودکی شکل می­ گیرد و افراد خیلی کم پیش می­ آید که در بزرگسالی عادات خود را تغییر دهند. در نتیجه توجه به کمیت و کیفیت رژیم غذایی کودکان اهمیت فراوانی در سلامت و جلوگیری از بروز بیماری ­های مختلف دارد. علایم سرما خوردگی و آنفولانزا ناخوشایند است، ولی خیلی از علایم آن می ­تواند با تغذیه مناسب رفع شود. خوردن و نوشیدن برای جلوگیری از خشکی بدن و کاهش وزن در کودکان که ممکن است در دوره سرما خوردگی و آنفولانزا پیش بیایید، ضروری است. ﭼﺎﻗﻲ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ یکی از عوامل خطرساز در ﭼﺎﻗﻲ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. یکی از عوامل مهم و موثر در بروز اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان کشور های توسعه‌ یافته و در حال توسعه، کیفیت و کمیت الگوی وعده‌ ها و میان‌ وعده‌ های مصرفی روزانه است.   دادن قطره آهن بعد از 4 تا 6 ماهگی به نوزاد، بازی کردن با او و ...، همگی بر روی هوش کودک تاثیر‌ گذار می‌ باشد. شیر مادر مهم‌ ترین منبع تغذیه برای نوزاد است و رعایت هرم بارداری، یعنی تغذیه دوران جنینی و سلامت آن، تاثیر مستقیم بر سلامت و هوش کودک دارد.  اگر فرزند شما یا فرزند نزدیکانتان به بیماری اوتیسم مبتلا هستند احتمالا احساس سردرگمی خواهید داشت چرا که فهم اینکه یکی از عزیزانتان به بیماری خاص مبتلا است هیچ وقت کار آسانی نبوده است. بدون شک از تأثیر مفید اسید های چرب امگا3 در کنترل بیش‌ فعالی آگاه هستید. در عین حال باید بدانید که، برخی مواد غذایی باید در بچه‌ های مبتلا به بیش فعالی محدود شده و حتی از تغذیه آن‌ ها حذف شود.   لپتین، هورمون مرتبط با چاقی و یکی از فاکتور‌ های کلیدی است که، در بلوغ دختران و پسران و رشد صفحات استخوانی اهمیت دارد. چاقی دوران کودکی، پیامد های جبران‌ ناپذیری به دنبال دارد، که یکی از عوارض آن کوتاهی قد است. با تغییر رژیم غذایی می‌ توان رشد قدی را چند سانتی‌ متر افزایش داد.

در زمان اسهال و استفراغ، کودکان چه باید بخورند؟

۰۹

مرداد

عفونت‌ های گوارشی یکی از بیماری‌ های شایع دوران کودکی است و با وجود پیشرفت‌ های پزشکی، همچنان جزء علل شایع مرگ‌ و‌ میر کودکان در جهان سوم است. در ایران با توجه به گسترش مراکز بهداشتی حتی در روستا ها، خوشبختانه مرگ‌ و‌ میر به دلیل اسهال کم شده است، ولی باز هم همه‌ گیری گاه‌ گاهی اسهال‌ های عفونی و وبا در کشور گزارش می‌ شود، که نیازمند مراقبت جدی است.
مهم‌ ترین عامل تهدید‌ کننده‌ ی کودک در زمان اسهال و استفراغ، از دست دادن مایعات بدن است. کمبود غذا و کالری، اهمیت کمتری دارد.

بهترین راه جبران مایعات از دست رفته‌ ی بدن کودک، استفاده از روش‌‌ های طبیعی (خوراکی) است و بهتر است روش‌ های غیر‌ طبیعی (تزریق سرم) در موارد خاص و با تشخیص پزشک صورت گیرد.

 

diarrhea-vomit-in-children-miso-soup


عصاره‌ ی گوشتی که در زمان استفراغ به کودک به اجبار خورانده می‌ شود، تا به اصطلاح تقویت شود، فقط استفراغ را تشدید می‌ کند. آبمیوه‌ های مصنوعی نیز تشدید‌ کننده‌ ی استفراغ و اسهال هستند، به خصوص وقتی به اجبار به کودک داده شوند.
آنتی‌ بیوتیک‌ ها در اغلب موارد در درمان اسهال و استفراغ کاربرد ندارند و سبب طولانی شدن بیماری می‌ شوند. فقط در موارد خاص با تشخیص پزشک تجویز می‌ گردد.

diarrhea-vomit-in-children-kid-crying


برخلاف عده‌ ای که کودک را مجبور به خوردن غذا، برای تقویت و درمان او، می‌ کنند، عده‌ ی دیگری هم به اشتباه فکر می‌ کنند با ناشتا کردن کودک اسهال او خوب می‌ شود و شیر مادر و سایر مایعات و غذا ها را قطع می‌ کنند. این حالت هم خطر‌ آفرین است و به کودک آسیب می‌ رساند.
کودک باید موقع بیماری تغذیه بشود. تغذیه‌ ی کودک به اجبار و با تصور تقویت او صورت گیرد، نادرست است ولی قطع تغذیه هم صحیح نیست و راه صحیح شروع تغذیه، باید بر طبق روش‌ های صحیح صورت گیرد.
البته گاهی به علت شدت استفراغ کودک، خود پزشکان به ناشتایی توصیه می‌ کنند، ولی به طور قطع این دوره ناشتایی کوتاه‌ تر از دو ساعت است و در صورت طولانی شدن، سرم درمانی شروع می‌ شود.

diarrhea-vomit-in-children-lopamide-tablet


یک نکته مهم دیگر در اسهال این است که، متوقف کردن اسهال با بعضی دارو‌ ها مانند، دیفنوکسیلات گاهی فوق‌ العاده خطر‌ آفرین است و فقط در موارد خاص با تشخیص پزشک مجاز است. توضیح این نکته لازم است که، در اسهال عفونی خود اسهال باعث دفع زودتر میکروب می‌ شود و نباید اسهال را با دارو متوقف کرد.

 

درمان
 

diarrhea-vomit-in-children-washing-hand

اصل اول پیشگیری است؛ رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، شستشوی صحیح دست‌ ها، میوه و سبزی و استفاده از آب و غذای بهداشتی، به خصوص در مسافرت.
در مواردی اسهال و استفراغ شدید و طولانی می‌ شود، حتی پس از مراجعه به پزشک هم گاهی پیش می‌ آید که پزشک شدت بیماری را درست تخمین نزده و تابلوی بالینی بیماری تشدید می‌ شود (برای مثال اسهال ساده، خونی شده یا استفراغ‌ ها تشدید شود، البته تغییر تابلوی بیماری خیلی اوقات غیر قابل پیش‌ بینی است و پزشک در ابتدا نمی‌ تواند شدت بیماری را تخمین بزند. نوع عامل بیماری‌ زا و شدت و تعداد آن تعیین کننده‌ ی شدت بیماری هستند).

diarrhea-vomit-in-children-giving-water

در این موارد باید مراجعه‌ ی مجدد داشته باشید یا با پزشک تماس بگیرید. زمانی که کودک استفراغ دارد، جبران مایعات از دست رفته کار مشکلی است. مهم است بدانید که، معده‌ ی کودک در این حالت آسیب دیده و نسبت به غذا و مایعات کم‌ تحمل است. اگر از حد تحمل معده بیشتر به آن فشار بیاوریم، استفراغ تشدید می‌ شود.
اگر مایعات با حجم کم و دفعات زیاد به کودک داده شوند، فرصت برای جذب دارند و احتمال استفراغ کمتر می‌ شود. مهم است که در زمان استفراغ، کودک را مجبور به خوردن غذا نکنیم و بدانیم که بی‌ اشتهایی کودک نسبت به غذا یک مکانیسم دفاعی بدن وی است، تا فرصت ترمیم به معده‌ اش داده شود. زمانی که معده ترمیم شود، خود کودک به غذا تمایل پیدا می‌ کند.

در زمان استفراغ مایعات خوراکی چگونه باید داده شوند
 

diarrhea-vomit-in-children-thirsty-kid

مایعات سرد معده را کمتر به استفراغ تحریک می‌ کنند. حجم مایعات باید در هر نوبت کم باشد، تا به معده و روده فشار وارد نیاید و فرصت جذب داشته باشد. برای مثال، اگر یک استکان آب به کودک بدهید، به علت عطش ناشی از بیماری، کودک همه را می‌ نوشد ولی به علت عدم پذیرش این حجم از مایع توسط معده در اثر بیماری، همه‌ ی این مقدار مایع، استفراغ خواهد شد و هیچ کمکی به جبران مایعات از دست رفته‌ ی کودک نخواهد شد.
اما اگر این استکان آب را تقسیم بر پنج کنید و به فواصل 15 دقیقه‌ ای، یک پنجم استکان را در هر 15 دقیقه، به کودک بدهید، معده‌ ی او این مقدار مایع را می‌ پذیرد و کم‌ کم می‌ توان به بهبود وی کمک کرد. گاهی که شدت استفراغ زیاد است، توصیه می‌ شود مایعات را با قاشق هر 15-10 دقیقه یکبار، به کودک بدهیم.

شروع مایعات از حدود یک ساعت پس از استفراغ به بعد است. (بعد از استفراغ بهتر است کودک تا یک ساعت چیزی نخورد) در صورت تکرار استفراغ مجدد حدود یک ساعت دیگر هم ناشتا باشد و دوباره شروع آهسته‌ ی مایعات انجام گیرد و در صورت عدم بهبود استفراغ با وجود رعایت تمام این نکات، مراجعه مجدد به کلینیک لازم است. در صورت عدم تکرار استفراغ، می‌ توان حجم مایع را به تدریج زیاد‌ تر کرد.

 

diarrhea-vomit-in-children-cucumber-smoothie


بهترین مایعات در زمان استفراغ مایعات ساده و بدون قند هستند. قند‌ های مصنوعی موجود در آبمیوه‌ های مصنوعی و اغلب کمپوت‌ ها تشدید‌ کننده‌ ی استفراغ هستند. بهترین مایع خوراکی، آب ساده و آب‌ معدنی است. در موارد شدت اسهال و استفراغ (بیشتر از 5 بار در روز) بدن علاوه بر آب، املاح هم از دست می‌ دهد و به همین دلیل مصرف آب به تنهایی کافی نیست و دادن سرم خوراکی (او ار اس) هم لازم است. مایع مفید دیگر دوغ است، که هم به جبران آب و هم املاح، کمک می‌ کند.

diarrhea-vomit-in-children-drinking-juice

آبمیوه‌ های طبیعی هم در مراحل بعدی مفیدند، ولی نباید شیرین شوند و مثل آب با حجم کم و دفعات زیاد مصرف شود. در کودکانی که شیر مادر می‌ خورند، شیر مادر، بهترین مایع است که باید در کنار سایر مایعات مصرف شود.

diarrhea-vomit-in-children-drinking-milk


در کودکانی که شیر خشک مصرف می‌ کنند، بهتر است حجم شیر خشک کل روزانه کم نشود، ولی حجم مصرفی هر نوبت کم شود (مثلاً اگر 4 پیمانه هر 4 ساعت می‌ خورد، بشود یک پیمانه هر ساعت) و نباید شیر خشک را رقیق کرد، ولی باید در کنار شیر خشک آب و سایر مایعات به کودک داده شود. 
زمانی که جبران نسبی مایعات صورت گرفت، باید غذا شروع شود ولی به طور کلی اگر به تمایل کودک اعتماد کنیم، بهتر است. بهترین زمان برای شروع غذا زمانی است که، خود کودک ابراز تمایل و گرسنگی کند، که حدود 6 ساعت پس از آخرین استفراغ، کودک به غذا تمایل پیدا می‌ کند.

diarrhea-vomit-in-children-soup

 

غذا های با چربی بالا مانند، عصاره گوشت برای کودک مناسب نیستند، ولی خود گوشت همراه غذا مانعی ندارد. غذا های با مایع بیشتر مانند، سوپ برای شروع مناسب‌ ترند و سپس سایر غذا‌ ها مانند، کته و ماست را می‌ توان بسته به میل کودک به وی داد.

 

نقش عرقیات سنتی در درمان 
 

diarrhea-vomit-in-children-mojito

دادن عرقیات سنتی در زمان استفراغ، نه تنها سبب بهبودی نمی‌ شود بلکه ممکن است سبب تشدید استفراغ شود، مانند؛ عرق نعناع، عرق چهل‌گیاه (‌این عرقیجات در دل درد‌ های کولیکی مفیدند، نه در استفراغ‌ های ویروسی).

 

تغذیه در زمان اسهال بدون استفراغ
 

diarrhea-vomit-in-children-feeding-kids

گاهی اسهال بدون استفراغ شروع می‌ شود و گاهی اسهال‌ های همراه با استفراغ هم اغلب در ادامه با بهبود استفراغ و تداوم اسهال همراهند. در اینجا محدودیت‌ های حجم ذکر شده لازم نیست، ولی اولاً، آبمیوه‌ های شیرین با قند مصنوعی و شیر‌ های مشکوک به فاسد بودن نباید استفاده شود و دوم اینکه، در این مرحله هم به هیچ وجه کودک را نباید مجبور به خوردن غذا کرد.

 

تغذیه در دوران نقاهت

پس از بهبودی نسبی، خود کودک به غذا تمایل بیشتر نشان می‌ دهد و وزن از دست رفته را باز‌یابی می‌ کند.
در این زمان غذا های پر‌ کالری‌ تر و گوشت بیشتر، بسته به میل کودک، باید در رژیم غذایی او بیشتر قرار گیرد، تا به تدریج وزن از دست رفته کودک جبران شود. داروی تقویتی توصیه‌ شده در این مرحله شربت روی (زینک سولفات) است.

 

 عواقب به زور غذا دادن به کودک در زمان بیماری

  • خود کودک به اندازه‌ ای می‌ خورد که معده‌ اش تحمل و پذیرش دارد، ممکن است تمایل او فقط چند قاشق باشد ولی وقتی والدین دخالت می‌ کنند این سیستم به هم می‌ ریزد. اگر کودک بیش از تحمل معده‌ اش بخورد، استفراغ‌ ها برگشت می‌ کنند و عملاً بیماری رو به بهبود، به بد حالی تغییر می‌ کند.
  • مشکل دومی که در تغذیه‌ ی اجباری در زمان بیماری پیش می‌ آید، خاطرات روانی بد نسبت به غذا است. کودک در زمان بیماری از هر اتفاقی که برایش بیفتد به عنوان یک خاطره بد تا مدت‌ ها یاد و از آن دوری می‌ کند. برای مثال، اگر در زمان بیماری کودک را به شهر‌ بازی ببرید، در زمان بهبودی از همین شهر‌ بازی که قبلاً دوست داشته بدش می‌ آید.

diarrhea-vomit-in-children-kids-eating-pasta


در مورد غذا هم همینطور است؛ مثلاً ماکارونی غذای مورد علاقه کودک است. اما اگر در زمان بیماری و استفراغ به کودک به زور یک قاشق ماکارونی بدهید، تا سال ها کودک از این غذا بدش می‌ آید. این اتفاق به طور شایع در مورد گوشت اتفاق می‌ افتد و والدین اصرار به خوراندن گوشت به کودک مریض دارند و کودک پس از بهبودی هم از گوشت بدش خواهد آمد.
یکی دیگر از عواقب به زور غذا دادن کودک، کاهش اعتماد به نفس در کودک است. توجه کنید کودکی که در مورد نوع و مقدار غذایش، که یک پدیده‌ ی غریزیست، خودش نتواند تصمیم بگیرد، چطور در آینده می‌ تواند در مورد مسائل مهم زندگی مانند؛ تحصیل، ازدواج، شغل و ... تصمیم بگیرد.


اخبار پیشنهادی

نظرات کاربران

ارسال نظر جدید

لطفا برای ارسال نظر فرم زیر را پر کنید

  • هنوز هیچ نظری ارسال نشده است .