آنورکسیا (Anorexia) یا بی اشتهایی عصبي، اختلال تغذیه ای بسیار جدی است که به خود آزاری به منظور کاهش وزن بیش از حد اطلاق می شود. افراد مبتلا به آنورکسیا اغلب دچار گرسنگی هستند، اما غذا نمی خورند زیرا این افراد ترس بسیار زیادی از چاق شدن دارند، حتی اگر بسیار لاغر باشند. به همین دلیل سعی می کنند با رژیم غذایی و ورزش بیش از حد کاهش وزن داشته باشند.
کاهش وزن شدید در آغاز بلوغ، شایع ترین نشانه ی این اختلال است. این کاهش وزن معمولا تا 15 کیلو گرم پایین تر از وزن طبیعی فرد است، بدون این که بیماری جسمانی وجود داشته باشد.
کاهش وزن این افراد به طرق مختلف حاصل می شود، که برخی از متداول ترین آن ها؛ ورزش شدید، استفاده از دارو های ملین و نخوردن است.
اختلالات تغذیه ای مانند، آنورکسیا در زنان متداول تر از مردان است. احتمال این بیماری در بازیگران، مدل ها، ورزشکارانی که برایشان ظاهر و وزن، با اهمیت است، مثل کشتی، ژیمناستیک و ... نیز بیشتر است.
علت اصلی آنورکسیا شناخته شده نیست، اما محققان بر این باورند که ترکیب خصوصیات فردی، الگوی فکری و احساسی همچون فاکتور های زیستی و محیطی می تواند موجب آن شده باشد.
این اختلال تغذیه ای ممکن است به دلیل تغییر سطح هورمون ها نیز باشد.
در واقع این اختلال به دو نوع تقسیم می شود:
فرد با محدود کردن کالری های دریافتی روزانه، کاهش وزن خواهد داشت. این نوع از آنورکسیا با رژیم های شدید، روزه گرفتن و تمرین های ورزشی شدید همراه است.
این افراد پس از غذا خوردن با استفاده از دارو های مسهل یا مدر یا از طریق استفراغ، غذای مصرفی خود را دفع کنند. فرد ترس زیادی از چاقی دارد و دچار افسردگی، بی اشتهایی، یبوست، توقف قاعدگی، عدم تحمل سرما و اشکال در برداشت ذهنی از بدن خود می شود؛ به طوری که با وجود لاغری زیاد هنوز فکر می کند که چاق است.
معمولاً عادات غذایی عجیبی دارند، مثل امتناع از غذا خوردن در حضور دیگران. گاهی اوقات این افراد غذا های بسیار سنگین و حجیمی برای دیگران آماده می کنند، اما خودشان از آن نمی خورند.
اما بی اشتهایی هم انواع مختلفی دارد. یکی از انواع بی اشتهایی، بی اشتهایی عصبی است، که به آن Anorexia Nervosa می گویند.
بی اشتهایی عصبی اختلال تغذیه ای پیچیده ای است، که با سه ویژگی اصلی زیر تظاهر می کند:
اگر شما مدام نگران چاق شدن باشید، بدون شک غذا خوردن بسیار استرس زا خواهد بود. بعضی از افرادی که تصمیم جدی برای لاغر شدن می گیرند، تقریبا همه ی وقت خود را به رژیم، کالری غذا ها، اینکه چقدر کم کرده اند و چقدر چاق شده اند و خلاصه رژیم گرفتن و لاغری اختصاص می دهند. به گونه ای که دیگر این برنامه به یک وسواس جدی تبدیل می شود. این فرد خودش بی خبر است، که در معرض ابتلاء به آنورکسیا قرار دارد.
اما مسئله آنجاست که، برای این فرد اصلا مهم نیست که چقدر وزن کم کرده است، هر چقدر هم لاغر باشد، خود را چاق می داند. به همین خاطر می توان گفت آنورکسیا فقط مربوط به رژیم لاغری و کاهش وزن نیست، بلکه یک بیماری است.
عواملی که خطر ابتلاء به این اختلال روانی را افزایش می دهند، عبارت از فشار دوستان و همسالان یا فشار اجتماعی برای لاغر بودن، سابقه اضافه وزن مختصر، شخصیت تکامل طلب یا وسواسی، استرس روانی یا مشاغل خاص هستند.
برای افراد مبتلا به آنورکسیا، این که چه مقدار وزن باید کم کنند و این که تا چه حد تحلیل خواهند رفت و نحیف خواهند شد، اصلا مهم نیست. هر چه بیشتر وزن کم کنند، وسواس آن ها به غذا، رژیم غذایی و کاهش وزن بیشتر می شود.
برای به دنیا آوردن نوزاد سالم، زنان باردار باید به طور متوسط، 10 تا 15 کیلو گرم وزن اضافه کنند. این اضافه وزن برای فرد مبتلا به آنورکسیا مثل این می ماند که به یک فرد عادی بگوییم، 50 کیلوگرم اضافه خواهد کرد. خانم های باردار مبتلا به آنورکسیا اگر کمبود وزن داشته باشند و از انواع و اقسام مواد غذایی هم استفاده نکنند، ممکن است جان خود و فرزندشان را به خطر بیندازند. آن ها باید ویتامین های مربوط به قبل از وضع حمل را مصرف کرده و ویزیت های پزشک را مرتب انجام دهند. آن ها همچنین بدون اجازه ی پزشک نمی توانند ورزش کنند. در غیر این صورت ممکن است دچار سقط جنین شوند و یا ممکن است نوزادشان زود رس به دنیا بیاید.
اگرچه تست های آزمایشگاهی مشخصی جهت تشخیص آنورکسیا وجود ندارد، اما پزشک از انواع تست های تشخیصی مانند؛ تست خون، بیماری ها یا رادیولوژی به منظور ارزیابی اثرات کاهش وزن بر روی اعضای بدن کمک می گیرد. اگر بیماری یا مشکل فیزیکی در فرد دیده نشود، او را به روانشناس ارجاع می دهند تا با مصاحبه های طراحی شده و سایر ابزار های ارزیابی به بررسی اختلال تغذیه ای فرد بپردازند.
بدون درمان، این اختلال می تواند باعث ناتوانی دائمی یا حتی مرگ شود. بیمارانی که دچار بی اشتهایی عصبی هستند، زیاد دست به خودکشی می زنند؛ زیرا اعتماد به نفس پایینی دارند. هدف از درمان، این است که بیمار مجدداً الگوی مناسب غذا خوردن را از سر گیرد، تا وزن وی به حالت طبیعی باز گردد.
در آنورکسیا به یک برنامه درمانی همه جانبه جهت درمان بیمار نیاز است. اهداف درمان شامل حفظ وزن فرد در محدوده وزن سلامت، درمان روانی، تصحیح الگو های فکری است.
در مرحله اول ممکن است به نظر برسد که هیچ راه حلی برای درمان این اختلال وجود ندارد. اما درمان دور از دسترس نیست. مسئله مهم آن است که در بیشتر موارد خود فرد بیمار، خطایی در رفتار خود نمی بیند، که بخواهد به دنبال درمان آن باشد. او فقط فکر کاهش وزن بیشتر و بیشتر است.
بنابراین این وظیفه ی سایر افراد خانواده است که، به کمک بیمار بیایند. از آنجایی که آنورکسیا اختلالی ذهنی و جسمی است، درمان بیماری چند جانبه و تیمی است.
علاوه بر رژیم غذایی مناسب برای درمان بیمار، امکان دارد مکمل های ویتامینی یا مواد معدنی نیز برای وی تجویز شوند.
لطفا برای ارسال نظر فرم زیر را پر کنید
design by Shemiranweb.com
