نوع رژیم غذایی بیماران سرطانی بسیار اهمیت دارد، زیرا سیستم بدن این افراد با انجام هر دوره شیمی درمانی دچار تغییر می شود.
تغذیه و رژیم غذایی مناسب، می تواند به کاهش عوارض شیمی درمانی کمک نماید. اولین نکته درباره ی دوره شیمی درمانی این است که، در طی آن گلبول های سفید تغییراتی می کند.
تحقیقات انجام شده در این باره نشان می دهد، با تغییر رژیم غذایی نمی توان چندان تاثیری در فعالیت گلبول های این افراد داشت، اما درباره ی پروتئین ها می توان کار هایی انجام داد که تا حدودی در بحث سلول سازی تغییراتی ایجاد کند. از مسائل مهمی که در اولین جلسات شیمی درمانی باید به بیماران آموزش داده شود، رعایت بهداشت مواد غذایی دریافتی است.
زمانی که گلبول سفید بیمار در طی دوره ی شیمی درمانی زیر 500 است، خوردن سبزیجات و میوه های خام ممنوع است. زیرا هورمون ها و آفت کش هایی که در برخی میوه ها استفاده می شود، می تواند باعث تشدید اختلال در گلبول سفید بیمار شود.
میزان پروبیوتیک در بیماران سرطانی بسیار اهمیت دارد. وقتی بیمار در حال شیمی درمانی، سلول های سالم بدن خود را از دست می دهد، جمعیت باکتری های روده اش نیز دچار تغییراتی شده و باکتری های مفید خود (پروبیوتیک) را از دست می دهد.
ممکن است از دست دادن پروبیوتیک، زمینه ساز «التهاب» و «ترشحات التهابی» در بدن باشد و در عوارضی مانند؛ تهوع و بسیاری از عوارض گوارشی دیگر بیمار، موثر واقع شود. بهتر است بیماران شیمی درمانی از محصولات پروبیوتیکی و یا مکمل های پروبیوتیک در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
آنچه که اهمیت دارد این است که، مصرف یک یا دو بار در طول درمان ایرادی ندارد. اما به طور کلی این مواد غذایی به لحاظ دارا بودن نمک که «ادم» را تشدید می کند و چربی و کالری بالایی که دارند، بهتر است محدود شوند.
توصیه می شود بیماران از چغندر، لبو و هویج در رژیم غذایی خود استفاده کنند، ولی نوشیدنی های حاوی شکر و قند های مصنوعی باید محدود شود.
در طول شیمی درمانی، با عوارض مختلفی مانند؛ تهوع، استفراغ و یبوست و حتی اسهال و مشکلات خواب و پوستی مواجه می شوند، که برای هریک از این ها می توان توصیه هایی داشت.
هر چقدر بیمار بتواند آب بخورد، بهتر است. البته درجه حرارت داغ و یا گرم، تهوع را تشدید می کند. آب هر چقدر خنک تر و به شکل یخ در بهشت باشد، برای بیمار بهتر و قابل تحمل تر است و تهوع را کم می کند. آب هویج، شیر عسل، شیر انبه و میلک شیک ها نیز توصیه می شود. زیرا بی اشتهایی را رفع می کند. ژله به لحاظ داشتن پروتئین به ویژه اگر میوه به آن اضافه کنیم، می تواند به دریافت پروتئین ها کمک کند.
یکی از راه های افزایش پروتئین، استفاده از شیر خشک در رژیم غذایی این بیماران است. در طول روز می توان سه تا چهار قاشق شیر خشک در رژیم غذایی بیمار در نظر گرفت.
توصیه می شود بیماران مبتلا به سرطان سینه، از ترکیبات کافئین دار استفاده نکنند، اما اگر به مصرف چای تمایل دارند، حتما از چای سبز استفاده کنند. زیرا در آن ترکیبات آنتی اکسیدان وجود دارد. اگر چای هم میل می کنید، کم رنگ باشد، به سبب آن که کافئین می تواند زمینه ای برای رشد سلول های سرطانی در بیماران سرطانی باشد.
در طول شیمی درمانی باید به قند بیمار توجه کنیم. گلیکوژن کبد در اکثر بیماران شیمی درمانی به لحاظ استرس وارده افزایش پیدا می کند. ضمن این که دارو هایی که برای کاهش تهوع بیمار استفاده می شود، باعث افزایش گلوکز بیمار می گردد. بنابراین توصیه می شود در رژیم غذایی بیمار مصرف مواد غذایی مانند؛ بیسکویت ها، شکر، تافی، سوهان، گز و حتی آبمیوه هم باید کمتر باشد. در اغلب موارد مصرف میوه بهتر از آبمیوه است.
در رژیم غذایی، بیماران باید حتما از فلفل دلمه ای، چای سبز، خانواده کلم و به ویژه بروکلی و زردچوبه استفاده کنند.
بیمارانی که داروی «تاموکسی فن» مصرف می کنند، پروتئین های خود را از دست می دهند، که این مساله بسیار مهم است. در رژیم غذایی این افراد باید از پروتئین استفاده کرد. البته پروتئین های حیوانی به لحاظ ساختار اسید آمینه ای خود، خون را اسیدی می کنند و استخوان برای اینکه خون را تنظیم کند، کلسیم خارج می کند و به خون می فرستد. بنابراین مسئله نگران کننده در مورد بیمارانی که «تاموکسی فن» استفاده می کنند، استخوان هایشان است و بهتر است در رژیم غذایی آن ها از پروتئین های گیاهی به جای پروتئین های حیوانی استفاده شود.
مصرف گریپ فروت در بیماران شیمی درمانی کاملا ممنوع است، چون این میوه می تواند بر آنزیم ها اثر گذاشته و باعث تغییرات ژنتیکی در دارو ها شود.
ممکن است افراد در طول شیمی درمانی دچار افزایش وزن شوند. به خصوص بیمارانی که به دلیل تهوع، وعده های غذایی خود را افزایش داده و در عین حال در هر وعده، میزان کمی غذا می خورند. مصرف غذا های پرنمک، چرب و نشاسته ای باید محدود شود، زیرا این بیماران در طول درمان خود از «دگزامتازون» و «کورتون» استفاده می کنند.
در بیمارانی که جواب پاتولوژی هورمون آن ها مثبت شده است، یکسری از مواد غذایی باید منع شود. زیرا در برخی مواد غذایی، فیتواستروژن وجود دارد. با آن که فیتواستروژن ها یک هزارم استروژن جنسی قدرت دارند، اما همان مقدار کم هم در این بیمارن مهم است. در راس تمام فیتواستروژن ها، محصولات سویا قرار دارند. تمامی محصولات سویا، اعم از؛ سس سویا و لوبیا سویا حذف می شوند. نتایج مطالعه ای نشان می دهد، برخی از بیماران به دلیل نفخ، از مکمل های شیرین بیان استفاده می کنند، که در داروخانه ها هم به طور آزاد فروخته می شود. شیرین بیان منبع بسیار غنی از استروژن است، که باید از رژیم غذایی این افراد حذف شود. کنجد از جمله محصولاتی است که فیتواستروژن دارد.
مصرف شنبلیبه، تا حدودی عدس و به طور کلی سبوس گندم و نعناع باید محدود شود. برخی از ترکیبات مواد غذایی فیتواستروژن ندارد، که در راس آن ها انگور و مرکبات قرار دارد. مصرف انجیر و طالبی نیز به بیماران توصیه می گردد.
ترکیبات موجود در میوه ها و سبزیجات؛ در بهبود و عدم تشدید بیماری در بیماران سرطان سینه موثر واقع می شود. ترکیبات موجود در زردچوبه به این افراد بسیار کمک می کند، چرا که نقش آنتی اکسیدانی دارد .
بیمار شیمی درمانی، بعد از تزریق حال خوبی برای غذا خوردن ندارد، بنابراین بهتر است شب قبل و یا وعده قبلش از نشاسته های دیر هضم استفاده کند. ماکارونی، بهترین وعده ی غذایی برای شب قبل از شیمی درمانی است. ساختار وعده ی غذایی قبل از شیمی درمانی، باید شبیه یک صبحانه کامل بوده و کربوهیدرات پیچیده داشته باشد. نان لواش و تافتون باید از رژیم غذایی حذف شوند زیرا به شدت قند و انسولین را بالا برده و به یکباره افت قند پیش می آید و باعث به هم ریختگی اوضاع بیمار می شود.
نان های سفید باید از رژیم غذایی حذف شوند. از تخم مرغ کاملاً پخته می توانید در رژیم غذایی استفاده کنید. وعده ی غذایی نباید چرب و سرخ کردنی باشد، زیرا باعث سنگین شدن معده می شود.
حتما روزانه یک تا دو عدد سفیده تخم مرغ، در رژیم غذایی این بیماران در نظر گرفته شود. بهتر است به جای گوشت قرمز از گوشت سفید در رژیم غذایی این بیماران استفاده شود. زیرا اسید های چرب اشباعی که در گوشت قرمز وجود دارد، عامل کارسینوژن به خصوص در سرطان پستان محسوب می شود. میزان مصرف گوشت قرمز، حداکثر 60 تا 90 گرم در روز، در واقع به اندازه سه تکه گوشت خورشتی، است. بقیه ی نیاز بدن باید از طریق گوشت مرغ تامین شود. در صورت تحمل بیمار، ماهی در رژیم غذایی مصرف شود. توصیه می شود بیمار یک پیاله عدسی یا لوبیا در کنار غذای خود استفاده کند. لبنیات پر از پروتئین هستند. حتما سه واحد ماست و یا شیر باید در رژیم غذایی در نظر گرفته شود.
بیمار به یک سری از مواد غذایی، تا 72 ساعت بعد از تزریق بی میل است. تنفر از گوشت قرمز در این بیماران بسیار رایج است. مواد غذایی چرب و سرخ کردنی حذف شود. در سه روز اول مواد غذایی حاوی ادویه، حال بیمار را بدتر می کند. مواد غذایی که بو های تند، مانند؛ سیر و پیاز داغ دارند، به ویژه در سه روز اول باید حذف شود. چون می تواند حالت تهوع و استفراغ ایجاد کند. ماست، حبوبات و غلات می تواند مفید باشد. این افراد تمایل زیادی به خوردن پوره جات دارند. در سه روز اول اصرار نداریم بیمار غذای جامد بخورد، زیرا نمی تواند از آنها استفاده کند.
بوییدن پوست لیمو ترش، مرکز تهوع را آرام می کند. از آبنبات هایی با طعم نعناع و یا ترش می توانند استفاده کنند زیرا تهوع را کم می کند. مکیدن یخ نیز توصیه می شود.
تغییرات چشایی در دهان این بیماران اتفاق می افتد و طعم شوری و ترشی را خوب احساس نمی کنند. به آن ها توصیه می شود در مواد غذایی خود از پیاز و یا لیمو ترش استفاده کنند. غذایی که استفاده می کنند، سرد یا هم دمای محیط باشد، اگر زخم های دهانی ندارند، از مرکبات استفاده کنند.
از هویج، کرفس، لیمو و سایر مرکبات استفاده کنند. که بسیار به آن ها کمک می کند. بیمارانی که دچار زخم های دهانی می شوند، از مصرف ترشیجات شامل رب گوجه فرنگی، انواع مرکبات و نوشیدنی های گازدار باید صرف نظر کنند. این موضوع به شدت زخم های دهانی را تشدید می کند. بهتر است با نی آب بخورند. خوردن آب به مقدار زیاد می تواند زخم های دهانی را تشدید کند. هر چقدر فضای دهان خنک تر شود روند بهبود سرعت می یابد. مواد غذایی مانند نان سوخاری و یا ادویه جات که حالت خشک و شکننده دارند در رژیم غذایی استفاده نشود.
سس کچاپ، خردل و انواع خردل ها در رژیم غذایی خود مصرف نمایند. این بیماران باید به جای مصرف شکر از خرما، کشمش و میوه های خشک استفاده کنند. کنسرو ها و به ویژه تن ماهی به دلیل آلوده بودن به جیوه باید از رژیم غذایی این بیماران حذف شود.
بهتر است بیمار مبتلا به یبوست، در حالت نشسته با انگشت شست، شکمش را به سمت پایین ماساژ دهد. مواد غذایی حاوی فیبر بالا در رژیم غذایی خود استفاده کنند. حتما روزی سه عدد آلو خیس‌خورده و روزی 5 تا 6 عدد زیتون بخورند و حتما از روغن زیتون در رژیم غذایی خود استفاده کنند. عناب در درمان یبوست می تواند مفید باشد. اگر بیمار دچار اسهال شد نباید به او مواد فیبر دار و یا غذای چرب و سرخ کردنی داد. از غذاهایی با پتاسیم بالا، مانند؛ موز، سیب زمینی، قارچ و مرکبات استفاده کند.
لطفا برای ارسال نظر فرم زیر را پر کنید
design by Shemiranweb.com
