فرآیند های صورت‌گرفته در بدن ما توسط هورمون ها تنظیم می شوند. هورمون های تاثیر گذار روی اشتها، متابولیسم و چربی بدن، هورمون لپتین و انسولین، هورمون های جنسی و هورمون رشد می باشند. حتما زیاد شنیده اید که می گویند شخصی استعداد چاقی دارد، این امر به این دلیل می باشد که، هورمون های او بدنش را به سمت متابولیسم غیر طبیعی و تجمع چربی بدن می برد.
چاقی و سیستم غدد، دو عاملی هستند که بر هم تاثیر می گذارند. سیستم غدد درون ریز، هورمون ها را به جریان خون می ریزند و سیستم درون ریز به همراه سیستم عصبی و ایمنی، برای کمک به بدن برای مقابله با حوادث و تنش های مختلف کار می کند و افراط و تفریط در این هورمون می تواند به چاقی منجر شود. همچنین چاقی نیز می تواند این هورمون ها را دچار تغییراتی کند.
انسولین هورمونی است که، توسط پانکراس تولید شده و از عوامل تنظیم کننده ی کربوهیدرات و متابولیسم چربی می باشد. انسولین موجود در خون جذب گلوکز در بافت ماهیچه ها، کبد و چربی را تسهیل می کند. در واقع برای کنترل متابولیسم چربی ها در بدن، هورمونی به نام انسولین توسط پانکراس تولید می شود.
یک فرد چاق، گاهی سیگنال های انسولین را از دست داده و بافت ها دیگر قادر به کنترل قند نیستند، که این می تواند به دیابت نوع 2 و سندروم متابولیک منجر شود.
سلول های چربی، هورمونی به نام لپتین ترشح می کنند و به جریان خون می ریزند، که با اثر گذاری در مراکز خاصی از مغز، اشتهای فرد را کاهش داده و این طور به نظر می رسد که، کنترل ذخیره ی چربی بدن را مدیریت می کند.
لپتین توسط چربی تولید شده، بنابراین میزان آن در افراد چاق بیشتر از افراد لاغر بوده و بدین شکل بدن آن ها نسبت به این هورمون واکنش کمتری نشان می دهد و تمایل به سیری در آن ها کمتر دیده می شود. در حال حاضر تحقیقاتی در رابطه با این که چرا پیام های سیری لپتین توسط مغز افراد چاق دریافت نمی شود، در حال انجام می باشد.
چگونگی توزیع چربی در بدن نقش مهمی در توسعه ی شرایط مرتبط با چاقی، مانند؛ بیماری های قلبی، سکته ی مغزی و برخی انواع آرتریت ایفا می کند. مثلاً در افرادی که چربی در قسمت شکمشان انباشته شده، ریسک وقوع بیماری ها به مراتب بیش از افرادی است که چربی در باسن و ران‌ها یشان ذخیره شده است.
آندروژن و استروژن تصمیم می گیرند چربی در کدام قسمت ذخیره شود. استروژن، هورمون جنسی است که پیش از یائسگی در تخمدان ها در بالاترین سطح خود انباشته می شود که تخمک گذاری را در تخمدان ها موجب می شوند. تحقیقات نشان داده کمبود استروژن، موجب افزایش وزن می شود.
مردان و زنان بعد از یائسگی استروژن زیادی تولید نمی کنند و این استروژن در چربی هایشان ذخیره می شود. در مردان نیز که آندروژن در بیضه ها در سطوح بالایی ترشح می شود، با افزایش سن، این سطح به تدریج پایین می آید.
با تغییر در سطوح هورمون های جنسی که در نتیجه ی افزایش سن می باشد، توزیع چربی در بدن با تغییراتی همراه خواهد بود. زنان در سنین باروری تمایل به توزیع چربی در قسمت باسن و ران ها دارند و در سنین بعد از یائسگی این توزیع چربی، بیشتر در قسمت شکم آن ها خواهد بود.
بر هم خوردن هورمون تیروئید در زنان بیش از مردان شایع می باشد. بنابراین در صورت انباشت ناگهانی چربی، حتما باید تست تیروئید داده شود. کم کاری تیروئید علاوه بر چاقی منجر به پوستی خشن و یبوست می شود.
هورمون استرس یا کورتیزول، مسئول افزایش وزن می باشد. بنابراین وقتی یک زن دچار استرس بالایی شود، چاقی هم به دنبال آن خواهد آمد.
در صورت کمبود و فقدان هورون پروژسترون، چربی به بدن اضافه نمی شود، بلکه آنچه موجب به نظر رسیدن ظاهری چاق تر می شود، تمایل بدن به پهن شدن برای حفظ آب می باشد.
زنانی که تخمدان پلی کیستیک دارند (pcos)، مقدار هورمون تستسترون آن ها بیشتر است و سفت شدن عضلات و رشد بیش از معمول مو در صورت آن ها، از جمله نشانه های کیستیک بودن تخمدان می باشد. به طور تقریبی نیمی از خانم ها این مشکل را با بروز چربی های شکمی و افزایش وزن از خود بروز می دهند. در این افراد، مقاومت به انسولین بالاست و این مانع سوخت و ساز طبیعی چربی ها و کالری ها می شود و بنابراین چاقی در این افراد امری است شایع.
ساخت استخوان ها و عضلات موجب افزایش قد می شود، اما آن چه استخوان ها و عضلات را می سازد، غده ی هیپوفیزی است که توسط مغز ترشح می شود. این هورمون همچنین سوخت و ساز بدن را بالا می برد و در افراد لاغر بیش از افراد چاق ترشح می شود.
چاقی نیز با درجه ی پایین التهاب مزمن، در بافت چربی همراه است. ذخیره سازی بیش از حد چربی منجر به استرس واکنشی در سلول های چربی شده که به نوبه ی خود، منجر به آزاد شدن فاکتور های التهابی سلول های چربی و سلول های ایمنی در بافت چربی می شود.
چاقی احتمال خطر ابتلاء به بیماری های قلبی-عروقی، انواع مختلف سرطان و سکته ی مغزی را بالا برده و بدین شکل موجب کاهش طول عمر و کیفیت پایین زندگی می شود. مثلاً افزایش تولید استروژن در چربی زنان مسن و چاق، احتمال سرطان سینه را بالا‌تر می برد.
سطح هورمون افراد چاق، بدن آن ها را به سمت تجمع بیشتر چربی تشویق می کند. این طور به نظر می رسد که، رفتار هایی مانند ورزش نکردن و پر‌خوری در دراز مدت، بیشتر عامل احتمال افزایش وزن باشد. بدن برای حفظ تعادل، در برابر هر گونه اختلال کوتاه مدت مانند، رژیم های کم کالری مقاومت می کند.
افزایش اشتهای ناشی از کاهش سطح لپتین که به دلیل رژیم های کم کالری در بدن به وجود می آید، افزایش اشتها را در پایان یک رژیم سخت توجیه می کند و معمولاً بعد از دوره های رژیم غذایی سخت، وزن از دست رفته باز می گردد.
خوشبختانه تحقیقات اخیر، انواع کاهش وزن، چه از طریق رژیم های غذایی و ورزش های منظم و چه از طریق جراحی، بدن را به بهبود مقاومت در برابر انسولین و کاهش التهاب هدایت می کند. همچنین کاهش وزن موجب کاهش خطر ابتلاء به بیماری هایی نظیر سکته مغزی و قلبی، دیابت، برخی سرطان ها و بسیاری از بیماری های دیگر می شود.
لطفا برای ارسال نظر فرم زیر را پر کنید
design by Shemiranweb.com
