رشد قد از بدو تولد آغاز شده، در سن بلوغ به اوج خود رسیده و با کاهش روند آن در سن 18 الی 20 سالگی به انتهای خود می رسد. در واقع استخوان سازی تا اوایل 20 سالگی انجام شده و صفحات استخوانی در خانم ها در 21 سالگی و در آقایان در 25 سالگی به هم متصل می شوند. بازه ی زمانی قد کشیدن در پسران، طولانی تر از دختران می باشد. دختر ها در شروع قاعدگی، جهش رشد بیشتری داشته و بعد از آن سرعت رشد کم تر می شود.
سرعت رشد نوجوانان در سن بلوغ (دختران در 9 سالگی و پسران در 11 سالگی) افزایش قابل توجهی می یابد، که این رشد سریع 4 تا 6 سال ادامه دارد، اما در سن 18 تا 20 سالگی تنها 2 تا 3 سانتی متر به قد اضافه می شود. البته این مساله به عوامل ژنتیکی بستگی زیادی دارد.
فرمولی با نتیجه ی تقریبی در رابطه با تخمین قد وجود دارد که : قد پدر + قد مادر تقسیم بر 2 .
حال عدد به دست آمده را در دختران منهای 6 و در پسران به اضافه 6 می کنیم. برای مثال قد پدری 184 و مادری 170 می باشد.
184+170=354
2/354=177
دختر این خانواده: 171
پسر این خانواده: 183
عدد به دست آمده تقریبی می باشد.
هورمون رشد در سنین کودکی و نوجوانی، تکثیر سلولی در مناطق غضروفی را تحریک و استخوان سازی را افزایش می دهد. استخوان سازی تا اوایل 20 سالگی، افزایش قد را برای ما به همراه دارد. اما بعد از آن به دلیل توقف رشد طولی استخوان ها، دیگر افزایش قد امکان پذیر نمی باشد. بنابراین تلاش برای افزایش هورمون رشد از عواملی است که، در این بازه ی زمانی طلایی، برای قد کشیدن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. رعایت عواملی مانند؛ خواب کافی، استفاده از 6 وعده ی غذایی به جای 3 وعده، ورزش کردن، کاهش استرس و مواد غذایی غنی از کلسیم مانند؛ شیر و لبنیات تأثیرگذار خواهد بود.
نوجوانانی که در سنین رشد از افزایش قد مناسبی برخوردار نیستند، می توانند با مصرف مکمل های ویتامینی و املاح و همچنین آهن، رشد قدی خود را تا حدود قابل توجهی افزایش دهند. مکمل هایی وجود دارند که میزان هورمون رشد را بالا می برند. اما مصرف آن ها باید طبق نظارت پزشک صورت گیرد. همچنین این مکمل ها تا زمانی که شخص در سن رشد می باشد موثر و بعد از آن مضر می باشد. ایجاد محیطی مناسب، موجب عملکرد بهتر این مکمل ها می شود.
پس اگر قصد دارید فرزندتان قد بلند تری داشته باشد، هفته ای 1 بار جگر و دو بار غذای دریایی را، در برنامه ی غذایی او در نظر بگیرید. مصرف روزی چند عدد بادام، بادام زمینی و همچنین گردو را هم به میان وعده هایشان اضافه کنید (البته سعی کنید از نوع بو نداده و خام آن باشد).
اگرچه تغذیه مناسب بیشترین اثر را در مراحل رشد دارد، اما از آنجا که سن بلوغ آخرین شانس ما برای داشتن قد بلند تری می باشد، انجام ورزش های مناسب عامل مهم افزایش قد به حساب می آید ( ورزش هایی مثل شنا، بدمینتون، والیبال و تنیس) را باید انجام داد. یک برنامه ی ورزشی مناسب می تواند گردش املاح استخوانی را افزایش داده، که این مساله ی بسیار مهمی در افزایش قد می باشد. ورزش ترشح هورمون رشد را افزایش داده و در کنار بهبود عملکرد ریه، جذب اکسیژن را افزایش می دهد.
در افرادی که کم کاری تیروئید دارند اتصال زود هنگام غضروف های مفصلی می تواند رشد استخوان ها را متوقف کند. بنابراین انجام آزمایش تیروئید و پیگیری آن، می تواند در جلوگیری از این روند موثر باشد. مصرف روی می تواند موجب افزایش عملکرد تیروئید شود.
از دیگر عوامل بسیار مهم تعیین کننده ی قد، ژنتیک می باشد که آن را در کنار عوامل داخل رحمی و محیطی می سنجند. 60 تا 80 درصد تفاوت قد افراد، به فاکتور های ژنتیکی، 20 تا 40 درصد به عوامل محیطی، مانند؛ سبک زندگی، آب و هوا و عادات غذایی بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر در کشوری آسیایی که میانگین قد 178 سانتی متر می باشد، شخصی با قد 185 سانتی متر باشد، این تفاوت قد را باید به دلیل عوامل محیطی دانست.
هورمون رشد هورمونی است که، از هیپوفیز ترشح شده و مسئول افزایش قد است. رژیم هایی که موجب افزایش هورمون رشد می شوند، تا پیش از اینکه اپی فیز، استخوانی شود، موثر می باشد.
در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان، پروتئین از مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر افزایش قد می باشد. زیرا پروتئین ها منبع خوبی برای آمینو اسید ها می باشند، که برای تولید هورمون رشد ضروری هستند. نوجوانان این ماده را در وعده های غذایی مختلف در روز از انواع غذا های پروتئینی دریافت می کنند. بهتر است پروتئین موجود در رژیم غذایی نوجوانان بیشتر از منابع پروتئینی حیوانی باشد، مانند؛ گوشت گوسفند (ازنوع کم چرب آن) یا گاو، ماهی، مرغ، شیر و تخم مرغ، مواد پروتئینی غیر گوشتی شامل؛ جو دوسر، لوبیا سبز، حبوبات، بادام ، هندوانه، تخم کدو و سویا.
با قرار گرفتن روزانه 6 الی 8 دقیقه در معرض نور مستقیم خورشید، ویتامینD مورد نیاز برای رشد و ترمیم استخوان ها تامین می شود. البته مصرف غذا هایی مانند، روغن کبد ماهی می تواند ویتامین D را در مناطق و زمان هایی که هوا ابری و کم نور می باشد، جبران کند. در کشور های پیشرفته ای که آفتاب به اندازه ی کافی نیست، لبنیات، تخم مرغ و نوشیدنی های سویا و روغن ها را غنی از ویتامین D می کنند. در سبزیجاتی مانند، قارچ نیز، اندکی ویتامین D یافت می شود.
برخی افراد از مکمل های آمینو اسید استفاده می کنند. (ال-آرژینین) آمینو اسید شناخته شده ای است، که باعث تولید هورمون رشد می شود.
از دیگر منابع تاثیر گذار، منابع معدنی شامل املاحی مانند؛ کلسیم، منیزیم، روی، فلوئور و فسفر می باشد.
از جمله منابع کلسیم؛ شیر، ماست، پنیر خامه ای و بستنی، ماهی ساردین، مغز ها، تخم مرغ و گیاهان برگ سبز تیره مانند، اسفناج می باشد. برای جذب کلسیم نیاز به ویتامین D می باشد.
منیزیم و فسفر نیز در گوشت و حبوبات به وفور یافت می شود.
از دلایل کوتاهی قد در خاورمیانه، کمبود مصرف مواد غذایی حاوی روی می باشد. برای جبران این کمبود، باید در برنامه غذایی کودکان و نوجوانان مصرف روزانه نصف تا 1 لیوان حبوبات پخته، 2 تا 3 لیوان شیر و لبنیات دیگر، سبزیجات تازه و همچنین 150 گرم گوشت را گنجاند. همچنین تخم مرغ، تخم کدو، هندوانه، نخود سبز از منابع خوب روی می باشند.
از اجزای اساسی برای رشد و ترمیم استخوانی، ویتامین C می باشد. همچنین این ویتامین در ساخت لیگامان ها و تاندون ها که بافت اسکلتی را محافظت می کند، لازم است. این ویتامین در بادام زمینی، لوبیا، سویا، برنج قهوه ای، زرد آلو، موز، گوجه فرنگی و توت به وفور یافت می شود.
بتاکاروتن در بدن تبدیل به ویتامینA شده و این ویتامین با نگه داشتن کلسیم، موجب استحکام هر چه بیشتر استخوان ها می شود. این ویتامین برای بینایی و درخشندگی پوست نیز لازم می باشد. ویتامین A در گیاهانی مانند؛ بروکلی، شلغم، چغندر، هویج، سیب زمینی، مرغ، شیر، کدو، گوجه فرنگی، نخود و زرد آلو یافت می شود.
ویتامین B2 نیز در رشد قد از تاثیر زیادی برخوردار است. از منابع خوب آن؛ ماهی، گیاهان برگ سبز تیره، شیر و تخم مرغ.
همچنین برای جذب بهتر مواد غذایی مصرف روزانه 6 تا 8 لیوان آب، ضروری می باشد. البته می توان از سبزیجات تازه و آبمیوه های طبیعی فاقد شکر هم استفاده کرد.
تزریق هورمون رشد، باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد، زیرا با توجه به نتایج آزمایشات شخص و در حالی که دچار کمبود این هورمون باشند، تجویز می شود. حتما این هورمون ها را از داروخانه های دارای مجوز تهیه کنید، زیرا انواع تقلبی آن در بازار سیاه به وفور یافت می شود. بنابراین در صورتی که بدون تجویز پزشک و در شرایطی که به تزریق آن نیازی نباشد، صورت گیرد مسایل ذیل را به همراه خواهد داشت:
لطفا برای ارسال نظر فرم زیر را پر کنید
design by Shemiranweb.com